Κυριακή 7 Αυγούστου 2011

Μέθοδοι σκέψης (2), από Κώστα Α.

Στο κοινωνικό μας έργο, οι άνθρωποι, κάνουμε διάφορους αγώνες, στη διάρκεια των οποίων αποκτάμε μια πλούσια πείρα που τη βγάζουμε από τις επιτυχίες μας, καθώς κι απ’ τις αποτυχίες μας. Αναρίθμητα φαινόμενα του αντικειμενικού εξωτερικού κόσμου αντανακλώνται στο μυαλό μέσω των πέντε αισθητήριων οργάνων: της όρασης, της ακοής, της όσφρησης, της γεύσης και της αφής. Έτσι διαμορφώνεται στην αρχή η αισθητηριακή γνώση.

Όταν αυτά τα δεδομένα των αισθήσεων συσσωρευτούν σ’ επαρκή ποσότητα, συντελείται ένα άλμα με το οποίο μετατρέπονται σε ορθολογιστική γνώση, δηλαδή σε ιδέες. Αυτό είναι μια διαδικασία εξέλιξης της γνώσης. Αυτό είναι το πρώτο στάδιο της γενικής εξελικτικής διαδικασίας της γνώσης: το στάδιο του περάσματος από την ύλη που είναι αντικειμενική, στο πνεύμα  που είναι υποκειμενικό, από το είναι στη σκέψη.

Στο στάδιο αυτό, δεν έχει ακόμη αποδειχτεί αν η συνείδηση ή οι σκέψεις (δηλαδή οι θεωρίες, η πολιτική, τα μέτρα) αντανακλούν σωστά τους νόμους του αντικειμενικού εξωτερικού κόσμου: δεν είναι δυνατόν να καθοριστεί αν είναι ορθές ή λαθεμένες.

Έπειτα, έρχεται το δεύτερο στάδιο της εξέλιξης της γνώσης, το στάδιο του περάσματος από το πνεύμα στην ύλη, από τη σκέψη στο είναι: πρόκειται τότε να εφαρμοστεί στην κοινωνική πρακτική η γνώση που αποκτήθηκε στη διάρκεια του πρώτου σταδίου, για να φανεί αν αυτές οι θεωρίες, η πολιτική, τα μέτρα, τα σχέδια κτλ, έφεραν τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Μιλώντας γενικά, είναι ορθό αυτό που πέτυχε, είναι λαθεμένο αυτό που απέτυχε. Αυτό ισχύει κυρίως στην πάλη των ανθρώπων προς τη φύση. Στο κοινωνικό έργο, οι δυνάμεις που εκπροσωπούν την εξέλιξη υφίστανται συχνά αποτυχίες, όχι επειδή έχουν λαθεμένες ιδέες, αλλά γιατί στο συσχετισμό των αντιμαχόμενων δυνάμεων, είναι προσωρινά λιγότερο ισχυρές από τις συντηρητικές δυνάμεις. Από αυτό προέρχονται οι προσωρινές τους αποτυχίες, αλλά τελικά πάντοτε θριαμβεύουν.

Περνώντας από τη δοκιμασία του έργου λοιπόν, η ανθρώπινη γνώση κάνει ένα άλλο άλμα, που έχει μεγαλύτερη σημασία από το προηγούμενο. Στην πραγματικότηα, μονάχα αυτό το άλμα επιτρέπει να αποδειχτεί η αξία του πρώτου, δηλαδή να εξακριβωθεί αν οι ιδέες, θεωρίες, πολιτική, μέτρα , σχέδια κτλ που διαμορφώθηκαν στη διάρκεια της διαδικασίας της αντανάκλασης του αντικειμενικού κόσμου είναι ορθές ή λαθεμένες. Δεν υπάρχει άλλο μέσον για να αποδειχτεί η αλήθεια.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου